W drodze na szczyt
Wielu osobom uprawianie powszechnie znanych dyscyplin sportowych nie przynosi wystarczającej satysfakcji. Potrzebują czegoś więcej – emocji, wolności, wyzwań, adrenaliny, obcowania z dziką naturą i ciągłego treningu wytrzymałości, krótko mówiąc ekstremalnych doznań. To wszystko odnajdują w... sportach ekstremalnych właśnie, do których zalicza się wspinaczka wysokogórska. Tutaj nie chodzi wyłącznie o samo dojście na szczyt, mimo że ono jest celem. Jednak równie ważna jest trudna droga i szereg niebezpieczeństw, którą trzeba pokonać. A nie jest to łatwe wyzwanie, ponieważ wymaga naprawdę dużej determinacji, inteligencji i sprawności fizycznej. Jednym słowem, wspinaczka to ogólne ćwiczenie ciała i umysłu.
Historia dzisiejszej wspinaczki sportowej sięga co najmniej XV wieku, kiedy powszechnie używano lin i haków, które służyły do wspinania się po murach podczas oblężenia zamków. Z biegiem lat sprzęt wspinaczkowy ewoluował, aż umożliwił zdobywanie najwyższych masywów górskich. Dużymi osiągnięciami mogą pochwalić się Polacy. W 1818 r. Antoni Malczewski jako ósmy człowiek na świecie i pierwszy Polak zdobył Mont Blanc. Wanda Rutkiewicz jako pierwsza osoba z Polski i Europejka oraz trzecia kobieta dotarła na szczyt Mount Everestu. Niebywałego wyczynu dokonał Jerzy Kukuczka, który jako drugi człowiek na świecie zdobył czternaście głównych ośmiotysięczników określanych mianem Korony Himalajów i Karakorum. Zimą, kiedy w górach panują najtrudniejsze warunki, osiem szczytów tworzących tę czternastkę, jako pierwsi na świecie zdobywali właśnie Polacy. Popularność wspinaczki rośnie, choć wciąż to sport elitarny. Teoretycznie może ją uprawiać każdy, ponieważ poziom trudności dróg wspinaczkowych dostosowuje się do możliwości danej osoby. Podczas wspinania się pracują wszystkie mięśnie, co w efekcie je wzmacnia i rzeźbi sylwetkę. Jednak nie zastąpi umiejętności trzymania równowagi, dokonywania szybkiej oceny sytuacji, konsekwencji w działaniu, koncentracji, odporności na stres i odpowiedzialności. Technik jest wiele. Najczęściej spotykany podział to rozróżnienie wspinaczki na klasyczną (sprzęt używany jest wyłącznie do asekuracji) i sztucznych ułatwień (polega na wykorzystywaniu punktów asekuracyjnych i haków jako uchwytów i stopni). Bardziej szczegółowy podział rozróżnia techniki ze względu na teren, po którym się wspinamy. Mamy więc wspinaczkę na sztucznych obiektach, skałkową, skalną, piaskowcową, lodowcową, górską (taternictwo i alpinizm) oraz, zaliczany ostatnimi czasy do prestiżowych, bouldering, czyli wspinanie się na niewielkie skałki bez asekuracji.
Przygoda ze wspinaczką może być rozpoczęta od podstawowego szkolenia z zakresu metod asekuracji i technik wspinaczkowych (koszt: 200-350 zł). Tylko ono uprawnia do samodzielnego korzystania ze sztucznej ścianki. Kolejny etap to kilkudniowy kurs wspinaczki skalnej, który łączy w sobie wykłady oraz zajęcia praktyczne (koszt: 700-1000 zł) i kończy się dwuczęściowym egzaminem. Pozytywny wynik uprawnia do otrzymania Karty Wspinacza. Szkolenie to przygotowuje do samodzielnego wspinania w rejonach skałkowych, ale nie wysokogórskich. Można więc zapisać się na kurs taternicki. Także tym razem sprawdzeniem wiedzy będzie egzamin, po którym otrzymuje się Kartę Taternika. Każde z wymienionych szkoleń pozwoli na bezpieczną wspinaczkę w sezonie letnim. Chcąc wspinać się zimą, warto przejść zimowy kurs wspinaczkowy. Różni się on od tradycyjnego przede wszystkim zastosowaniem innego sprzętu, czyli raków, czekanu i śrub lodowych. Choć kilka lat temu Polski Związek Alpinizmu zniósł obowiązek posiadania dokumentów potwierdzających przejście określonych szkoleń, warto je posiadać. Nie wiadomo bowiem, kiedy mogą się przydać.
Miejsca do wspinania się w Polsce to przede wszystkim Skałki Podkrakowskie, a dokładniej dolina Bolechowicka i Kobylańska, oraz Tatry Wysokie i Zachodnie. Za granicą gratką dla wyczynowców będą Alpy, gdzie można sprawdzić swoje wspinaczkowe siły na lodowcu. Poza tym warte uwagi są Dolomity, wąwóz Paklenica w Chorwacji, Kaukaz, wąwóz Todra w Maroko, Góry Krymskie, góra Ararat w Turcji, Olimp w Grecji, Andy w Argentynie, a w szczególności Aconcagua. A to tylko drobna i bardzo niewielka część wspaniałych miejsc wartych zdobycia.
DOLCE VITA NR 1 ZIMA/WIOSNA 2012
